به نقل از «خبرآنلاین»

کسانی می خواهند گاو اردک بزاید

تاریخ انتشار: ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۵۰۲۶۰

از خواستن تا توانستن و از توانستن تا به کاربستن فرسنگ‌ها است. چه بسیار خواسته‌ها که شدنی نبود و در آغاز نمی‌دانستیم و بعدها با تحمل زیان‌ها دانستیم.

چند پرسش:
آیا ممکن است که عدد «الف» هم بزرگتر از عدد «ب» باشد و هم کوچکتر از عدد «ب» یا ۳ بزرگتر از ۴ باشد؟
آیا ممکن است که گاو اردک بزاید؟
آیا ممکن است یک وزنه بردار ۴۸ کیلویی وزنه‌ی ۲۵۰ کیلویی را بالای سر بلند کند؟
این ها موارد آشکاری است که ممکن نیست؛ یعنی «نشدنی بودن» آن‌ها عیان است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگر کسی این موارد نشدنی را شدنی بداند، به عقل او باید شک کرد. خوبست توجه کنیم که «نشدنی بودن» آن روی سکه ی «شدنی بودن» است (به اصطلاح این دو به نوعی «دوگان» (dual) هم اند. «دوگان‌ها» مبحث بسیار شگفت و خلاقیت‌آفرین است، درباره ی آن خواهم نوشت).

بدبختانه «شدنی بودن» بسیاری از موضوع های اجتماعی، اقتصادی و حتی علمی آشکار نیست. یعنی خیلی از افراد، گروه ها، سازمان ها و حکومت ها به غلط می پندارند که چیزی شدنی است، ولی در واقع آن چیز نشدنی است. یعنی واقعاً تلاش می‌کنند که گاوشان اردک بزاید. این جهل پنهان در طول تاریخ، مشکلات زیادی برای افراد و جوامع بشری ایجاد کرده است.

در علوم و مهندسی که ظاهراً «نشدنی بودن» باید عیان‌تر باشد، سال‌ها بر موضوع‌های نشدنی توان و زمان گذاشته‌ شد و به جایی نرسید. برای نمونه، طرح های زیادی در مهندسی مکانیک به دنبال گرفتن حرارت از منبع سرد به منبع گرم بود تا از انرژی آن استفاده شود یا با انرژی اندک، انرژی بسیار تولید کند. با کشف یا تعیین اصول اول و دوم ترمودینامیک، معلوم شد که همه ی این نوع طرح‌ها نشدنی بود؛ به اصطلاح ادیبان، مبتکران این طرح، آب در هاون می کوبیدند و بز نر می دوشیدند.

در کمیسیون صنایع و معادن و نفت مجلس اول، تنها روحانی کمیسیون گفت که طلبه‌ای دستگاهی اختراع کرده است که وقتی راه می‌افتد، بدون سوخت بلاتوقف برق تولید می‌کند؛ با آن اختراع می‌توان تمام روستاها را برق داد. مهندسان کمیسیون به اتفاق گفتند که این مخالف قانون بقای انرژی و نشدنی است. آن روحانی نمی‌توانست نشدنی بودن آن به اصطلاح اختراع کذایی را باور کند، گفت: چرا چنین علیه یک طلبه‌ی مخترع که اختراع‌اش خیر می رساند، مخالفت می‌کنید؟ بدبختانه چندی بعد، مجله‌ی سروش صدا و سیما از سر بی‌اطلاعی از قانون اول ترمودینامیک، تصویر رنگی آن طلبه و یک دستگاه در پیش وی را با شرح همان مدعیات اختراع و امکان برق‌رسانی به روستاها را چاپ کرد. روحانی مذکور چاپ آن مطالب را ملاکی برای صحت ماجرا پنداشت و به توهم توطئه توسط تعدادی مهندس باور یافت. دیگر نتوانستیم «شدنی نبودن» عیان یک دستگاه ساده‌ و ابتدایی در مهندسی مکانیک را به آن روحانی کمیسیون بفهمانیم. ولی بعدها باید دریافته باشد که اگر چنان چیزی شدنی می بود، می‌ماند و به همه برق می‌رساند. با کف که نمی توان آبیاری کرد.

دو دهه پیش خوانده بودم که کسانی که رساله ی دکترای شان شکست خورد، یعنی به طریقی مدعیات‌شان شدنی نبود، در کره جنوبی مورد حمایت قرار گرفتند. در واقع، هم دانشجو، هم استاد راهنما، هم گروه داوران طرح پیشنهادی (proposal) تصور می‌کردند که رساله شدنی بود، ولی نبود. به زبان ساده، همه می‌پنداشتند که در چاه عمیق آب هست و دانشجو به درون چاه رفت، ولی در چاه آب نبود یا رفتن بیشتر نشدنی بود. حال به خاطر توانایی در چاه عمیق رفتن و آب نیافتن، از دانشجو حمایت می‌شود و حتی ممکن است به این توانایی دکترا بدهند. یعنی نشدنی بودن از نگاه گروه متخصص هم ممکن است پنهان بماند.

متأسفانه تعامل کاستی علمی مخاطبان از یکسو و شیادی عالمان قلابی از سوی دیگر، توهمات «شدنی بودن» می‌زاید. با اندکی جستجو در زمینه‌های علمی، مقوله‌ی«علم‌نما» (pseudo-science) مطرح می‌شود. «علم‌نما» همان علم‌دروغین است، مانند پزشک نما یا روحانی‌نما. در «علم‌نما» ادعاهای علمی «نشدنی» در پوشش «شدنی» است، نمونه معروف وطنی‌اش دستگاه کرونایاب از راه دور بود و ماجرای ارسال امواج الکترومغناطیسی فضایی توسط یک حلقه عرفانی مثلا از تهران به کالیفرنیا برای درمان یک بیمار! خوشوقتانه، علم به سوی شناخت روزافزون مرزهای شدنی و نشدنی بودن است.

*عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر

بیشتر بخوانید:

همه می بازیم با دروغ و فریب و بی انصافی انقلاب علمی خاموش و انفعال ما / پیشگامی تولید فکر نیازمند آزاداندیشی از قیدهای تحمیلی است استالین و پژوهش های جانبدارانه نقد ادعای ظهور عصر پسادینی در ایران پژوهش جانبدارانه در اتحاد جماهیر شوری

216216

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1896655

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: کمیسیون صنایع و معادن مجلس مجلس شورای اسلامی روحانیت روحانیون طلاب ویروس کرونا ویروس امیکرون نشدنی بودن شدنی بودن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۵۰۲۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چه کسانی پلیس را ترور می‌کنند؟

دریافت 35 MB کد خبر 6091718